Initiatie, wc-boy en 2 moeders - Blog 2 - ZA
19 juli 2012,
Twee dagen in dit land lijken wel 2 weken. Zoveel nieuwe ervaringen volgen elkaar in hoog tempo op.
Neem nou de wc-jongen op Jo’burg airport. ‘Welcome into my house, Sir,’ zegt hij met een big smile als ik het herentoilet binnenloop. Hij opent de wc-deur voor me. Voordat ik kan doen wat men meestal doet op een wc, spuit hij nog snel even frissigheid op de wc-bril en poetst hem netjes na. Schuddend van het lachen doe ik mijn best zijn wc niet alsnog te bevuilen. Ik kan niet weggaan zonder hem een fooi te geven maar heb alleen maar ‘groot’ geld. Ik kan niet anders doen dan 10 rand te geven.
De minder leuke verhalen zijn helaas in de meerderheid de eerste dagen. Zo vertelt Siya, de geestelijk begeleider van Sophumelela over de initiatie-rituelen. Jongens vanaf 14 uit de townships worden allemaal met hetzelfde vieze mes besneden. Het doel is om een man te worden. Doe je niet mee aan dit ritueel, word je de rest van je leven beschimpt en voor ‘loser’ uitgemaakt. De druk van de gemeenschap is groot. Sommige jongens vluchten om jaren later terug te keren in de hoop dat de dorpsgenoten het vergeten zijn. De besneden jongens worden bang gemaakt en het bos in gejaagd. Daar maken ze zelf een hut van gras en plastic en blijven er 4 weken. Ze eten vooral zetmeelproducten, dan heelt de wond sneller. Dat bevat weinig water en droogt de wond snel uit, denken ze. Een aantal jongens redden het niet. De wond infecteert of de jongens drinken zo weinig dat ze uitdrogen. De jongens die wel overleven mogen na terugkomst met een dame slapen die speciaal voor de gelegenheid is ingehuurd. Hierbij moeten ze wel netjes op hun beurt wachten.
De jongens luisteren niet naar hun bezorgde moeder. Hun vaders vertrekken meestal vlak na hun geboorte. De vader strijkt de kinderbijslag op en heeft daarom vaak bij meerdere vrouwen een kind. Een man met 4 kinderen heeft al snel een maandsalaris bij elkaar ‘verdiend’ zonder dat hij zijn verantwoordelijkheid neemt.
Uit nood ontstaan soms mooie gebruiken. Vaak wordt de rol van de afwezige vader of moeder overgenomen door iemand anders. Deze persoon wordt echt als vader of moeder gezien. De vraag:’ wie is je vader?’ is dan ook een heel andere dan: ‘wie heeft er voor je gezorgd?’ Dit kan soms ook wat verwarring scheppen. André vertelt dat een van zijn werknemers binnen 5 weken 2 keer vrij vraagt om naar de begrafenis van zijn moeder te gaan. Navraag leert dat de eerste begrafenis zijn biologische moeder betreft en de tweede de moeder die hem opgevoed heeft.
We krijgen zo al een aardig beeld van de cultuur en achtergrond. Maar de handen jeuken om aan de slag te gaan. We zijn benieuwd met hoeveel mensen we zullen gaan werken?
Vlak voor we afreizen ontvangen we een mail van Andy Marais, een businessman die leiding geeft aan het work4all project van Sophumelela. Hij schrijft dat hij verschillende organisaties heeft verteld over de komst van 2 ‘toptrainers’ uit Nederland. Of het misschien mogelijk is dat we met 30 tot 50 mensen gaan werken in plaats van met 12. Mart en ik gooien met alle liefde onze zorgvuldig opgebouwde programma overboord. We passen onze plannen ter plekke aan.
We starten woensdag om 9:00 uur. Een uur voor aanvang zitten de eerste mensen al geduldig te wachten. Wat nou: ‘African time’. Uiteindelijk zijn er zo’n 45 mensen die met hoge verwachtingen klaar zitten voor wat we ze allemaal gaan laten ervaren. Het is vandaag Madiba-dag, de verjaardag van Mandela. Ik vraag of ze willen zingen. Het blijft stil. Na een minuut staat een kleine dame op. Zonder iets af te spreken zingen de aanwezigen, die elkaar niet kennen, een lied waarvan ik zelfs kippenvel op mijn voetzolen krijg. Het komt zo diep vanuit hun ziel, het is zo harmonieus, ze geven zich volledig. De tranen biggelen over mijn wangen. Mart en ik zijn even van ons stuk. Gelukkig volgt er een gebed waarin ik me even kan herpakken en de tranen wegvegen. Eindelijk gaat de training beginnen.
Later meer.
Michel Linthorst
michellinthorst@live.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten